9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

چکیده

چکیده

به باور بسیاری از اندیشمندان جامعه شناسی نبود یک شناخت علمی از گروه های مرجع و ابعاد کارکردی آن ها به ویژه از نظر جوانان دانشجو باعث

بروز اشتباهات و لغزش های چشم گیر در مواجه با جوانان شده است. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی نقش سبک زندگی در نوع گروه مرجع

دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه است. روش پژوهش کمی به شیوه ی پیمایشی بوده و اطلاعات 313 نفر از دانشجویان، از میان جامعه آماری 10015

نفری دانشگاه رازی کرمانشاه با روش نمونه گیری سهمیه ای غیر احتمالی جمع آوری و تحلیل گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از جداول

بهره گرفته شده است. گروه مرجع دانشجویان در سه بعد عضویت- غیر عضویت، خودی SPSS از طریق نرم افزار )X 2، آزمون معناداری خی دو) 2 × توافقی 2

– غیر خود ی و متکثر و ترکیبی شاخص بندی شده و در بخش یافته های کمی نتایج آزمون های معناداری فرضیات، حاکی از این است که رابطه ی

معناداری بین سبک های زندگی)سنتی، مدرن و تلفیقی(، با گروه مرجع در ابعاد )عضویت-خودی، غیر عضویت- غیر خودی و متکثر و ترکیبی( وجود

داشته، یعنی متغیرهای مستقل انواع سبک های زندگی در تعیین نوع گروه مرجع دانشجویان موثر بوده اند.

واژگان کلیدی: گروه مرجع دانشجویان، سبک زندگی دانشجویان، گروه مرجع عضویت و

غیر عضویت، گروه مرجع خودی و غیر خودی، گروه مرجع ترکیبی

مقدمه

در هیچ دورانی همچون دوران جدید امروزی، ما شاهد تماس بین فرهنگهای مختلف و تغییرات منتج از آن نبودیم. در واقع در

عصر جدید، به دلیل امکانات اطلاعاتی و ارتباطی نوینی که )بنابر تعبیر گیدنز کارگزاران اصلی جهانی شدن هستند(، ما شاهد تشدید فرایند

46 45 (. این فرآیند انتقال و تغییر فرهنگی توسط رسانهها انجام میشود. در این فرایند گروهها و ، فرهنگپذیری هستیم )گیدنز، 1387

افراد با فرهنگهای مختلف روبرو شده و از عناصر فرهنگی جوامع مختلف برخی را اخذ میکنند و برخی را رها میکنند. این انتخاب که

تحت تاثیر فشار گروهها و الگوهای رفتاری آنها و همچنین زیر نفوذ اوضاع و احوال اجتماعی )طبقه اجتماعی، نوع اشتغال، سن، منطقه

محل سکونت، ...( و اقتصادی است، در بیشتر مواقع آگاهانه است و البته در برخی موارد نیز بطور ناآگاهانه رخ میدهد. در حقیقت در جوامع

مدرن امروزی، مقولهی انتخابها گسترش فراوانی یافتهاند. بحث انتخابهای گوناگون در فرایند تجدد و جهانیشدن تجدد، ما را به مفهوم

مجله علمی پژوهش در علوم انسانی ومطالعات اجتماعی )سال سوم (

9- شماره 1 / تابستان 1396 / ص 20

اردشیر آذرخش 1

1.دکترای جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،

تهران )نویسنده مسئول(

E-Mail:ardashir.a163@gmail.com

نقش سبک زندگی در نوع گروه مرجع دانشجویان

دانشگاه رازی کرمانشاه

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

هدایت میکند. سبک زندگی روایت خاصی را که فرد برای هویت شخصی خود برگزیده است، در برابر دیگران متجسم » سبک زندگی 1 «

میسازد. در واقع سبک زندگی بیان مادی هویت فرد است )گیدنز، 119:1385 (. سبک های زندگی نیروی توانمندی هستند که بر رفاه و

بهزیستی افراد جامعه، به ویژه جوانان تاثیر می گذارند. زندگی افراد در سایه این سبک ها دگرگون می شوند، و از خلال آنها بینش ها،

آگاهی ها و معنایی بیشتر برای تجربه های مختلف زندگی به دست می آورند. این سبک ها و اجزای آن ها همچون فراغت، فرصت هایی

2006 (. در اغلب موارد، روابط جدید، دوستی ها، اشکال ، برای تعمق و تامل و همچنین خلاقیت برای افراد فراهم می کنند)ادجینتون 2

جدید تماس اجتماعی و پیوندها، در خلال انجام فعالیت های سبک های زندگی در دسترس افراد قرار می گیرند. این روابط بخشی از

سرمایه اجتماعی افراد را تشکیل می دهند)ریکوونا، 2003 (. در دهه های اخیر بدون داشتن سبک زندگی، یعنی بودن چارچوب مشخصی که

شباهت ها و تفاوت ها را آشکار می سازد، افراد در یک جامعه امکان برقراری ارتباطی معنادار و پایدار میان خود نخواهند داشت. سبک

زندگی نتیجه همه گزینش ها، ترجیحات و رفتارهایی است که فرد در ارتباط با کالاهای مادی و فرهنگ مصرف انجام می دهد )ایمان و

13 (. بوردیو سبک زندگی را محصول انتخاب های سلیقه ای می داند؛ اما معتقد است که این انتخاب ها تحت : مرحمتی، 1393

انجام می شوند. سبک زندگی بخش های مختلفی؛ همچون فعالیت های فراغتی، مصرف فرهنگی، مدیریت بدن، » موقعیت ساختاری « تاثیر

127 (. که با توجه به گسترش قلمرو روابط زندگی اجتماعی در دنیای : الگوی خرید، الگوهای مصرف غذا را شامل می شود)فاضلی، 1382

اجتماعی افراد، احساس کنترل ناپذیر شدن چنین دنیای را در آنها به وجود می آورد)کاستلز و میلر، 1992 (. لذا امروزه دیگر، فرهنگ در

قالب های ملی و مرزهای جغرافیای یک جامعه نمی گنجد و جریان های فرهنگ جهانی، بر ایده آل ها، ارزشها، تصور از خود و همچنین

الگوهای فرهنگی و گروه های مرجع افراد تاثیر گذارده و آنان را در معرض انواع مختلف الگوها و مدل ها ی نگرشی و ارزشی زندگی قرار می

دهد. بدیهی است که بخش عمده مخاطبان این جریان های فرهنگی، جوانان هستند که نوگرایی و تنوع طلبی عموماً در صدرارزشهای آنان

.)2 : قرار دارد)فرهنگ عمومی، 1383

با توجه به اینکه سبک زندگی می تواند نوع مصرف افراد در جامعه را تعیین نماید، شناخت نوع مصرف افراد در جامعه و نحوه تاثیر

پذیری آن از عوامل مختلف، می تواند چهار چوبی کلی، در مورد زندگی روزمره افراد به ما بدهد. و از طرف دیگر نوع سبکی که افراد در

زندگی از آن تبعیت می کنند، می توانند در تعیین گرایش ها و ارزش های آنها به ویژه نوع ارتباطات گروهی شان دخیل باشد. اما موضوعی

که می تواند از تاثیرات انواع سبک های زندگی افراد موثر باشد، نوع گزینش های افراد و گروه های مرجع مرتبط با سبک های زندگی آنان

3و ایفای نقش مناسب » ضرورت های کارکردی « است. که دیدگاه ها و نظریه های متعدد نشان می دهد که ظهور گروه های مرجع بر اساس

آن ها در نظام اجتماعی حیاتی است. به باور بسیاری از اندیشمندان جامعه شناسی، نبود یک شناخت علمی از گروه های مرجع و ابعاد

کارکردی آن ها به ویژه از نظر جوانان دانشجویی، باعث بروز اشتباهات و لغزش های چشم گیر در مواجه با جوانان شده است. که این گروه

ها در واقع، به مقولاتی اجتماعی اطلاق می شوند که افراد را در توسعه و رشد ارزش ها، نگرش ها، رفتارها و تصورات شخصی خود راهنمایی

.)Merton, می کنند) 1968

از آنجا که جوانان، بخش مهمی از جامعه ایرانی را تشکیل داده و به واسطه قرار گرفتن در شرایط جهانی شدن، با سبک های مختلفی

از زندگی روبرو هستند)خواجه نوری و سروش، 1385 (. بنابراین بررسی نقش مفهوم سبک های زندگی جوانان و تاثیر آن بر نوع گزینش

گروه های مرجع اجتماعی مرتبط با این سبک های زندگی می تواند در درک و شناخت نگرش ها، علایق و رفتارهای جوانان جامعه در

سطح کلان و جوانان دانشجوی دانشگاه رازی کرمانشاه در سطح خرد، محققین و مدیران اجرایی در حوزه ی بررسی مسائل و مشکلات

جوانان را یاری رساند. به ویژه اینکه در زمینه ی رابطه ی نقش سبک زندگی با نوع گروه های مرجع جوانان تاکنون درکشور پژوهشی تحت

عنوان یاد شده صورت نگرفته است، بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین سبک های زندگی جوانان) در ابعاد سنتی، مدرن و

تلفیقی(، و نوع گروه مرجع ) از نظر عضویت - غیر عضویت، خودی - غیر خودی و ترکیبی( در بین دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه است.

1 .Life Stile

2 .Edgionton

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

ادبیات پژوهش:

گروه مرجع

عبارت گروه مرجع منطبق با نظر هربرت هایمن در آرشیو های روانشناسی) 1942 ( است که برای گروهی به کار رفته است که در

مقابل یک فرد موقعیت یا عملکرد خودش را ارزیابی می نماید. هایمن تمایزی را بین یک گروه عضویت که افراد به آن تعلق دارند و یک

گروه مرجع که به عنوان پایه ای برای مقایسه بوده به کار برده است. در جریان تصمیم گیریها، شکل گیری نگرشها و کنش های انسانها در

جامعه، عواملی چند نقش آفرینی دارند که از جمله ی مهمترین آنها شامل افراد، گروهها و نهاد هایی هستند که مبنا و معیار قضاوت و

ارزشیابی کنشگران اجتماعی قرار می گیرند. اینها گروه مرجع گفته می شوند که دو نوع کارکرد متفاوت در قالب دو نوع گروه مرجع ایفا می

5را از هم متمایز می کند) ») گروه مرجع تطبیقی) مقایسه ای « 4 و ») گروه مرجع تجویزی) هنجاری « کنند. نظریه ی گروه مرجع دو نوع

1952 بین گروه های مرجع مقایسه ای و فرمایشی که حالتی پایه » کلی « هایمن ، 1942 ؛ شریف ، 1948 ( . چنین تقسیم بندی از جانب

ای دارد مطابق با دو نوع عملکرد از گروههای مرجع به صورت استانداردهای مقایسه ای برای خود ارزیابی، و به صورت منبع هنجارها، نگرش

.)Kelly, ها و ارزش های فردی است، صورت گرفته است ) 1952

1943 ( از گروههای مرجع برای توضیح ارزش ها و نگرش های در حال تغییر دانشجویان کالج بنینگتون استفاده کرد. از (» تئودور نیوکامب «

نظریه گروه مرجع نظریهای است با برد متوسط و در کل قصد دارد عوامل تعیین کننده و نتایج آن دسته فرایندهای ارزیابی و « نظر مرتن

» خودسنجی که طی آن فرد ارزشها و معیارهای افراد و گروههای دیگر را به منزله چهارچوب های مقایسهای مرجع بر میگزیند نظاممند نماید

.)Merton 1968: 288(

دراین تحقیق گروه های مرجع دانشجویان شامل افراد، دسته ها و گروه هایی نظیر والدین، دوستان و همسالان، دانشجویان، معلمان،

اساتید دانشگاه، هنرمندان، ورزشکاران، روحانیون،گروه های مجازی و...است. که گروه های مرجع دانشجویان در قالب سه بعد عضویت و غیر

عضویت ، خودی و غیر خودی ، متکثر و ترکیبی صورت بندی شده است.

-1 گروه مرجع: به گروه، جمع، رده اجتماعی و یا شخصی )به عنوان نماد یک گرایش یا گروه اجتماعی( که فرد در بعضی یا در همه عرصه

های حیات اجتماعی آن را معیار قضاوت خود قرار داده و یا از آنها تبعیت میکند. این تبعیت در ارتباط با سبک زندگی، نگرشها ،رفتارها و

.) معیارهای لازم برای سنجش خود و دیگران است)انتظاری، 1384

2.بعد عضویت - غیر عضویت: به معنای میزان پیوند و فعالیت و عضویت فرد در رده ها ،دسته ها و گروه های اجتماعی و فرهنگی مورد

نظر است) خسروشاهی 1390،8 (.در این تحقیق حضور و عضویت عینی و معنادار در رده ها ، دسته ها و گروه هایی نظیر خانواده ، دوستان

،همکلاسی ها، خویشاوندان، انجمن های علمی و فرهنگی و ورزشی و شبکه های اجتماعی مجازی)نظیر فیس بوک ، تویتر ، تانگو، تلگرام

و..( را شامل می شود.

3. بعد گروه خودی-غیرخودی 6: در مقابل گروه مرجع غیرخودی قرار دارد و فرد، گروه، رده اجتماعی و یا جمعی است که دارای ملیت و

یا تبار ایرانی باشد. بعد گروه مرجع غیر خودی 7: در مقابل گروه مرجع خودی قرار دارد و فرد، گروه، رده اجتماعی و یا جمعی است که

دارای ملیت و یا تبار غیر ایرانی باشد.

4.گروه مرجع ترکیبی 8: به گروه هایی که افراد برای زندگی خود چه برای مقایسه و ارزیابی و چه تبعیت هنجاری، در حوزه های متعدد

زندگی سیاسی، اخلاقی، علمی، اقتصادی، هنری و... برمی گزینند و افرادی که چنین مرجع هایی در زندگی انتخاب می کنند، اکثراً دارای

تحصیلات تکمیلی)ارشد و دکتری( می باشند. در شکل ) 1( وضعیت سازه ی گروه مرجع دانشجویان با شاخصه های آن ذکر گردیده است.

4 . Normative reference group (normative)

5 . Comparative reference group (comparison)

6 . Own reference group

7 . Reference group outsiders

8 . A combination Reference Group

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

شکل 1: وضعیت متغیر وابسته گروه مرجع دانشجویان

سبک زندگی:

بوردیو با تلفیقی از نظریات دورکیم، مارکس و وبر مفاهیم همچون طبقه، میدان، منش، سبک زندگی، سرمایه،سلیقه و...را بحث کرده

تعریف می شود؛ مثلاً در تعریف بوردیو از سبک زندگی » مصرف « است (همان، 36 (. برخی تعاریف سبک زندگی در ارتباط نزدیک با مقوله

66 (. در جوامع غربی کنونی انواع مختلف ارزش ها اعم از مادی ، زیباشناختی ، اخلاقی و ، چنین خصیصه ای دیده می شود.)بوردیو 1984

بازی انتزاعی « 9 در » استوارت اون « متافیزیکی )فرامادی( در کالاهای مصرفی و رسانه های جمعی ادغام می شوند. همان گونه که

10 مطرح می کند، تصاویری وجود دارند، که توده ای حاشیه نشین را می سازند و در سبکهای در حال تغییری که بازار ها را پر از » همیشگی

کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان می کند، ارزشهای مادی و ارزشهای درونی همواره در حال دگرگونی هستند. هر روز بیشتر از پیش گیج

کننده می شوند. بنابراین سبکهای زندگی، تجلی گر اراده افراد در راستای خلق شخصیت و هویت فرهنگی و اجتماعی خاص خویش در

سبک زندگی مجموعه متعددی از .) Schwartz, چهارچوب ساختاری و موقعیتی جامعه ای هستند، که در آن زندگی می کنند) 1995

ترجیحات که تمایز بخش مصرف است که قصد نمایش واحد را در منطق خاص هر خرده فضای نمادین)لباس،غذا و غیره( نشان می دهد،

هرجنبه از سبک زندگی، در سایر جنبه ها متجلی می شود و خود نیز سایر جنبه ها را متجلی می کند. سلیقه، ضابطه زاینده سبک زندگی

است. ذوق و سلیقه، منبع نظام ویژگی های متمایزی است که هرکس که شناخت عملی درباره روابط میان نشانه ها و موقعیت های متمایز

دارد)روابط میان جهان ویژگی های عینی که با مفاهیم و نظریه های عملی روشن می شودو جهان عینی سبک های زندگی که به خودی

خود در تجربه عادی وجود دارد(، باید آن را به مثابه تجلی سیستماتیک طبقه خاصی از شرایط وجودی؛ یعنی به مثابه سبک زندگی متمایز

243 (. عمده ترین میراث اندیشه بوردیو برای جامعه شناسی مصرف و تحلیل سبک های زندگی، تحلیل -244 : تشخیص دهد)بوردیو، 1390

ترکیب انواع سرمایه برای تبیین الگوهای مصرف، بررسی فرضیه تمایز یافتن طبقات از طریق الگوهای مصرف و مبنای طبقاتی قرایح و

مصرف فرهنگی است. از سوی دیگر، تاکید بوردیو بر الگومند بودن اعمال مصرف که نتیجه الزامات منش است، الهام بخش تکنیک های

پژوهش درباره الگوهای سبک زندگی نیز بوده است. عواملی که منشاء سبک زندگی می باشند و تاثیرگذار هستند عبارتند از: طبقه و عوامل

اقتصادی، ارزش ها، تحصیلات، جنسیت، سن و دوره عمر، شغل، فرهنگ شغلی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، دین و... می باشند.

بوردیو در انطباق با نظر بیلز پاسکال، بر این عقیده است که خاستگاه غایی رفتار، عطش فرد برای کسب ارزش و شان است این تنها جامعه

است که می تواند این عطش را سیراب کند. چرا که با اختصاص یک نام، یک مکان، یک کارکرد، به فرد در درون یک گروه یا نهاد، فرد می

قضاوت و « تواند به رهایی از پیشامدها، محدودیت ها، و پوچی نهایی هستی امیدوار باشد. امیدواری انسان به رهایی در گرو تن دادن به

داوری دیگران است. این قضاوت اصل اساسی عدم قطعیت و عدم امنیت بوده با این همه، بدون آنکه قضاوتی داشته باشد قاعده ای است

280 (. بنابراین در این پژوهش مفهوم سبک زندگی دانشجویان در قالب ، بوردیو 1997 (» برای قطعیت، اطمینان خاطر و تقدس یافتگی

شاخصه های نظیر مصرف فرهنگی، نحوه ی گذران اوقات فراغت، الگوی خرید و مدیریت بدن مطرح شده، و از مبانی نظری بوردیو و گیدنز

در زمینه ی سبک زندگی بهره برده شده است.

سبک زندگی عبارت از طیف رفتاری است که اصلی انسجام بخش بر آن حاکم است، عرصه ای از زندگی را تحت «: سبک های زندگی

پوشش دارد و در میان گروهی از افراد جامعه قابل مشاهده است. البته سبک های زندگی می توانند تشخیص پذیر یا اساساً به قصد ایجاد

83 (. در این پژوهش سبک زندگی درقالب چهار شاخصه ی مصرف محصولات فرهنگی، فعالیت : تشخیص سامان داده شوند)فاضلی ، 1382

در شکل) 2( زیر شاخصه های سبک زندگی آمده است. ». های گذران اوقات فراغت، مدیریت بدن و الگوی خرید عملیاتی شده است

9 .Schwartz Own

10 .Abstract game perpetual

گروه مرجع

دانشجویان

عضویت - غیر عضویت

خودی - غیر خودی

متکثر و ترکیبی

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

شکل 2: وضعیت شاخص های سبک زندگی دانشجویان

پیشینه تحقیقات:

در زمینه رابطه و تاثیر سبک زندگی جوانان بر نوع و گروه های مرجع آنان، با توجه به بررسی های محقق در اسناد و بانک های

اطلاعاتی مربوط به مقالات و پایان نامه های دانشجویی در کشور متاسفانه عنوانی مشابه یافت نشد، و محقق کار را با عناوینی نزدیک به

موضوع آغاز کرده که در ادامه مطرح می گردد:

ذوالفقاری و صوفی زاده ) 1392 ( در پژوهشی به این نتیجه رسیده اند که جامعه ایلام، یک جامعه همگرا و درون گروهی است و زنان

ایلامی تمایل زیادی به گزینش گروه های مرجع غیر عضویتی ندارند. ساختار اجتماعی بسته شهر ایلام و به تبع آن، تحرک اجتماعی پایین

و نیز محلی گرایی در بین زنان، از مهمترین عوامل موثر در گزینش گروه های مرجع عضویتی و به ویژه خانواده است. مرتضی منادی

1384 ( در پژوهشی به بررسی منابع جامعه پذیری جوانان ایرانی می پردازد که نتایج این پژوهش نشان می دهد که جوانان فعلی جامعه (

به وسیله ی رسانه های گروهی نظیر ماهواره و اینترنت، جامعه پذیر می شوند. در این تحقیق محقق بیشتر بر روی شکل گیری نگرش ها و

عوامل « ذهنیت های جوانان به وسیله ی گروههای مرجع تاکید دارد. غیور باغبانی و اصغر پور ماسوله ) 1391 (، طی پژوهشی تحت عنوان

به مطالعه پرداخته اند که نتایج حاصله نشان می دهد که جنسیت بر انتخاب گروه مرجع » موثر بر اولویت بندی گروه های مرجع جوانان

اصلی تاثیر ندارد و این انتخاب تحت تاثیر متغیرهای تحصیلات و درآمد معنادار است. هزار جریبی و آقابیگی کلاکی ) 1390 ( در پژوهشی به

عوامل موثر بر گزینش گروه مرجع در بین دانشجویان؛ مطالعه جامعه شناختی تغییر گروه مرجع در بین دانشجویان دانشگاه های « بررسی

پرداخته اند، که نتایج حاکی است که مطلوبیت نظام فرهنگی، ارزشی، و سبک زندگی جوامع غربی، بالاترین » اصفهان و صنعتی اصفهان

تاثیر را در تغییر گروه مرجع داشته است. خواجه وند و سروش) 1393 ( در پژوهشی تحت عنوان، استفاده از رسانه ها، سبک زندگی و کیفیت

زندگی جوانان شیراز، به این نتیجه رسیده اند که هرسبک فراغتی با سطوح متفاوتی از کیفیت زندگی همراه است؛ اما برخی از سبک های

بررسی ارتباط بین « 11 و دیگران ) 2013 ( در تحقیقی تحت عنوان » کوین اسپینگ « . زندگی در کیفیت زندگی اهمیت بیشتری دارد

به مطالعه پرداخته اند. که نتایج مطالعه » هنجارهای توصیفی )برداشت از تلاش دیگران( در ورزشکاران نوجوان و اثر گروههای مرجع مختلف

حاکی است که برداشت از هنجارهای توصیفی پیش بینی شده ی تلاش فردی، مربوط به سخت کار کردن است. و از نظر گروه مرجع تلاش

های فردی بیشتر با قواعدی از گروه دوستان همراه بوده است و تاثیرات درک رفتار دیگران بر روی رفتار فردی فرد، سبب شده که تلاش

فرد در ورزش تایید شود. فستینگردر مقاله ای که در سال) 1954 ( به چاپ رسید، فرایند تاثیر گذاری افکار در گروههای اجتماعی را به بحث

چاپ شد تاثیر مقایسه ی اجتماعی و ارزیابی افکار و توانایی ها بر » تئوری فرایند مقایسه ی اجتماعی « گذاشت.در این مقاله که تحت عنوان

شکل گیری افکار در گروه بحث و بررسی شد. به اعتقاد فستینگر تئوری او قادر است واقعیت های فراوانی را تبیین کند. فستینگر پس از

شرح نظریه خود و ارایه قضایای نه گانه، تاکید می کند که تمایل افراد به مقایسه و ارزیابی استعداد ها و افکار خود در گروه، نه تنها بر رفتار

.)7-10 ، گروهی آنان تاثیر می گذارد بلکه در شکل گیری گروه و تغییر اعضای آن هم موثر خواهد بود)سروستانی، هاشمی 1381

موضوع خود را توصیف » کنش متقابل نمادین « نیز درباره گروه مرجع به تحقیق تجربی پرداخته است و در چهارچوپ نظریه » شیبوتانی «

می کند و به این نتیجه می رسد که انتخاب نوع گروه مرجع تحت تاثیر شبکه ارتباطات اجتماعی است)پارک و لسینگ 1977 ،چاپمن و

. Spink11

سبک زندگی

دانشجویان

مدیریت بدن

فعالیت های گذران اوقات فراغت

الگوی خرید

مصرف محصولات فرهنگی

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

داوسون 2000 (. در واقع شیبوتانی انواع شبکه های ی ارتباطی فرد ، کیفیت این شبکه های ارتباطی و دیدگاههای حاکم بر این شبکه های

1998 (، در پژوهشی به بررسی تاثیر ( » جفری میلم « . ارتباطی فرد به نوعی در سوگیری های ارزشی ، نگرشی و رفتاری فرد موثر می داند

گروه های همسال بر نگرش دانشجویان پرداخته است. اهمیت و گستره این ارتباط و نفوذ، قطعی و مشخص نیست و به زیر گروه هایی

بستگی دارد که دانشجو خود را متعلق به آن می داند یا بسته به فضای دانشکده ای است که در آن باید دانشجویان به تعامل می پردازد. در

پایان این بخش در قالب مدل شماره ی ) 2( صفحه بعد، روابط نظری بین مفاهیم اصلی تحقیق مطرح می گردد:

شکل 3: روابط نظری بین مفاهیم اصلی تحقیق

روش پژوهش:

روش تحقیق این پژوهش کمی می باشد. جهت تحلیل داده ها از مقیاس پایایی، تحلیل موضوعی، آزمون فرضیه ها، نتایج آلفای

استفاده شد. در این پژوهش برای جمع آوری داده های کمی از تکنیک پرسشنامه محقق ) X کرونباخ، وزن های عاملی، سنجش انطباق ) 2

ساخت استفاده شده است که سوالات مربوط به متغیر وابسته تحقیق، گروه مرجع دانشجویان، مجموعاً در قالب 15 سوال طرح گردیده است

و سوالات مربوط به سبک زندگی در قالب معرف های؛ مصرف محصولات فرهنگی ) 7سوال(، فعالیت های گذران اوقات فراغت ) 10 سوال(،

مدیریت بدن ) 6 سوال(، الگوی خرید) 6 سوال(، که در مجموع 29 سوال را شامل می شود. پایایی ابزار سنجش این تحقیق با ارائه ی

سوالات پرسش نامه به اساتید متخصص جامعه شناسی، بخصوص اساتید راهنما و مشاور تحقیق مورد بازبینی و بررسی علمی قرار گرفته، که

در نهایت بعد از چند مرحله تغییر و اصلاح سوالات برای اجرا نهایی سازی شده است. در این تحقیق، جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان

دانشگاه رازی کلانشهر کرمانشاه شامل 10015 نفر دانشجوی دختر و پسر که در مقاطع، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای حرفه ای و

93 مشغول به تحصیل اند می باشد و حجم نمونه ی به کمک فرمول کوکراین برای سطح اطمینان - دکترای تخصصی، در سال تحصیلی 94

99 ./. محاسبه کرده است، که رقمی در حدود 313 نفر از دانشجویان دختر و پسر بوده است. که داده های تحقیق به شیوه ی نمونه گیری

سهمیه ای جمع آوری شده است.

جدول) 1( وضعیت آزمون آلفای کرونباخ برای متغیر وابسته و متغیر مستقل

فرضیه ها:

1. هرچه سبک زندگی سنتی در دانشجویان قوی تر باشد، گروه مرجع آنها از نوع خودی و عضویت است.

2.هرچه سبک زندگی مدرن در دانشجویان قوی تر باشد، گروه مرجع آنها از نوع غیر عضویت و غیر خودی است.

متغیر بعد تعداد گویه گویه محذوف آلفای کرونباخ گویه ها

0/0 85 گروه مرجع عضویت-غیر عضوت 7 شماره 7

0/078 خودی-غیر خودی 4 شماره 11

0/076 متکثر -ترکیبی 4 شماره 15

0/ سبک زندگی سنتی 9 ندارد 089

0/0 مدرن 11 ندارد 77

0/0 تلفیقی 10 ندارد 75

نوع گروه مرجع

دانشجویان

سبک زندگی

دانشجویان

)سنتی، مدرن،و

تلفیقی(

بعد عضویت و

غیر عضویت

بعد ترکیبی و تلفیقی

بعد خودی و

غیر خودی

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

3. هرچه سبک زندگی تلفیقی در دانشجویان قوی تر باشد، گروه مرجع آنها، از نوع متکثر و ترکیبی است.

تجزیه و تحلیل داده ها:

نتایج فرضیه ها در قالب جداول ذیل ذکر شده است.

جدول 2: توزیع پراکنش افراد نمونه آماری بر اساس سبک زندگی و گروه مرجع عضویت و غیر عضویت

گروه مرجع

سبک زندگی

عضویت غیر عضویت جمع درصد جمع فراوانی

15 ./.100 ./.27 ./. سنتی 73

144 ./.100 ./.65 ./. مدرن 35

154 ./.100 ./.55 ./. تلفیقی 44

313 ./.100 ./.59 ./. جمع 41

جدول 3: توزیع پراکنش افراد نمونه آماری بر اساس سبک زندگی و گروه مرجع خودی و غیر خودی

گروه مرجع

سبک زندگی

مرجع خودی مرجع غیر خودی جمع درصد جمع فراوانی

15 ./.100 ./.33 ./. سنتی 67

144 ./.100 ./.69 ./. مدرن 31

154 ./.100 ./.49 ./. تلفیقی 51

313 ./.100 ./.58 ./. جمع 42

جدول 4: توزیع پراکنش افراد نمونه آماری بر اساس سبک زندگی و گروه مرجع ترکیبی

گروه مرجع

سبک زندگی

ترکیبی غیر ترکیبی جمع درصد جمع فراوانی

15 ./.100 ./.60 ./. سنتی 40

144 ./.100 ./.68 ./. مدرن 32

154 ./.100 ./.40 ./. تلفیقی 60

313 ./.100 ./.54 ./. جمع 46

بین متغیر سبک زندگی سنتی و گروه مرجع عضویت و خودی ) X جدول 5: آزمون معناداری خی دو ) 2

متغیر آزمون آماری و معناداری گروه مرجع عضویت گروه مرجع خودی

سبک زندگی

سنتی

دانشجویان

25/811 6/931 ) X آزمون خی دو) 2

2 درجه آزادی 2

0/000 0/ سطح معناداری 031

313 تعداد 313

بین متغیر سبک زندگی مدرن و گروه مرجع غیرعضویت و غیرخودی ) X جدول 6 : آزمون معناداری خی دو ) 2

متغیر آزمون آماری و معناداری مرجع غیر عضویت مرجع غیر خودی

33/871 282/431 ) X سبک زندگی آزمون خی دو) 2

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

مدرن

دانشجویان

7 درجه آزادی 14

0/001 0/ معناداری 000

313 تعداد 313

بین متغیر سبک زندگی تلفیقی و گروه مرجع ترکیبی ) X جدول 7 : آزمون خی دو ) 2

متغیر آزمون آماری و معناداری بعد ترکیبی گروه مرجع

20/087 ) X سبک زندگی )تلفیقی( دانشجویان آزمون خی دو) 2

درجه آزادی 9

0/ معناداری 017

تعداد 313

نتایج فرضیه ها:

فرضیه اول :

3( برای سبک زندگی سنتی در رابطه با گروه مرجع عضویت و خودی در ردیف های اول نشان (،) نتایج ارائه شده در جدول توافقی ) 2

می دهد که دانشجویانی که سبک زندگی سنتی بالایی دارند، بیشتر گروه مرجع عضویت و خودی را انتخاب می کنند)از مجموع 15 نفر از

نمونه های آماری که سبک زندگی سنتی داشتند، 73 درصد گروه مرجع عضویت را انتخاب کرده اند، این در حالی است که کسانی که گروه

مرجع غیر عضویت را انتخاب کرده اند 27 درصد است. و دانشجویانی که گروه مرجع خودی را برگزیده اند 10 نفر، معادل 67 درصد است، و

در مقابل تنها 33 درصد از دانشجویان با سبک زندگی سنتی گروه مرجع غیر خودی را انتخاب کرده اند.

بین متغیر وابسته ی گروه مرجع عضویت با متغیر مستقل سبک زندگی سنتی افراد ) X بنابراین با توجه به جدول) 5( که آزمون خی دو) 2

معنادار است. به عبارتی هر چه یک فرد دارای سبک زندگی سنتی قوی تری باشد، بیشتر )p≤ ./031 ، df= 2 ، X 2 = 6 / آزمودنی) 931

گروه های مرجع عضویت را انتخاب می کند.

بین متغیر وابسته ی گروه مرجع خودی با متغیر مستقل سبک زندگی سنتی افراد ) X در جدول ) 5( ستون دوم آزمون خی دو) 2

یعنی اگر سبک زندگی سنتی در دانشجویان قوی « ، معنادار است، در نتیجه فرضیه ی اول ) p≤ ./000 ، df= 2 ، X 2 = 25 / آزمودنی) 81

0معنادار بوده / 0و خطای 05 / با سطح اطمینان 095 ». باشد، به احتمال زیاد دانشجویان گروه مرجع عضویت و خودی را انتخاب می کنند

است.

فرضیه دوم :

3( در ردیف های اول نشان می دهد که دانشجویانی که سبک زندگی مدرن بالایی دارند، (،) نتایج ارائه شده در جدول توافقی ) 2

بیشتر گروه مرجع غیرعضویت و غیرخودی را انتخاب می کنند)برای نمونه از مجموع 144 نفر از نمونه های آماری که سبک زندگی مدرن

داشته اند، 65 درصد گروه مرجع غیرعضویت را انتخاب کرده اند، این در حالی است که کسانی که گروه مرجع عضویت را انتخاب کرده اند

35 درصد، است، و دانشجویانی که با سبک زندگی مدرن گروه مرجع غیرخودی را برگزیده اند 69 درصد بوده که هویت مدرن بالایی داشته

اند، و در مقابل 31 درصد با سبک زندگی مدرن گروه مرجع غیر خودی را انتخاب کرده است.

بین متغیر وابسته ی گروه مرجع غیرعضویت با متغیر مستقل سبک زندگی ) X با توجه به جدول ) 6(، ستون اول آزمون خی دو) 2

معنادار است. به عبارتی هر چه یک فرد دارای سبک زندگی مدرن قوی ) p≤ ./000 ، df= 140 ، X 2 = 282 / مدرن افراد آزمودنی) 431

تری باشد، بیشتر گروه های مرجع غیرعضویت را انتخاب می کند.

بین متغیر وابسته ی گروه مرجع غیر خودی و سبک زندگی مدرن افراد ) X در جدول ) 6( ستون دوم آزمون خی دو) 2

معنادار است. به عبارتی هرچه یک فرد دارای سبک زندگی مدرن بالایی باشد، بیشتر گروه ) p≤ ./001 ، df= 7 ، X 2 = 23 / آزمودنی) 871

یعنی اگر سبک زندگی مدرن در دانشجویان قوی باشد، به احتمال زیاد « ، های مرجع غیرخودی را انتخاب می کند. در نتیجه فرضیه ی دوم

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

0معنادار بوده و شدت / 0و خطای 01 / با سطح اطمینان 099 ». دانشجویان گروه مرجع غیرعضویت و غیرخودی را انتخاب می کنند

همبستگی آن در سطح بالایی محاسبه می شود.

فرضیه سوم :

نتایج ارائه شده در جدول توافقی ) 4(، ردیف سوم و جدول ) 7(، نشان می دهد که دانشجویانی که سبک زندگی تلفیقی)مدرن-

سنتی( بالایی دارند، بیشتر گروه مرجع ترکیبی را انتخاب می کنند)برای نمونه از مجموع 154 نفر از نمونه های آماری که سبک زندگی

تلفیقی داشته اند، 60 درصد گروه مرجع ترکیبی داشته اند، این در حالی است که کسانی که گروه مرجع غیر ترکیبی داشته اند 40 درصد

نمونه ها است.

بین متغیر وابسته ی گروه مرجع ترکیبی با متغیر مستقل سبک زندگی تلفیقی افراد آزمودنی، ) X با توجه به جدول ) 7( آزمون خی دو) 2

معنادار است. به عبارتی هر چه یک فرد دارای سبک زندگی تلفیقی قوی تری باشد، بیشتر گروه ) p≤ ./001 ، df= 7 ، X 2 = 23 /871(

یعنی اگر سبک زندگی تلفیقی در دانشجویان قوی باشد، به احتمال زیاد « ، های مرجع ترکیبی را انتخاب می کند. در نتیجه فرضیه ی سوم

0معنادار بوده است. / 0و خطای 01 / با سطح اطمینان 099 ». دانشجویان گروه مرجع ترکیبی و متکثر را انتخاب می کنند

بحث و نتیجه گیری:

گیدنز معتقد است سنت بیش از گذشته معنای خود را از دست داده است و زندگی روزانه افراد بیشتر تحت تاثیر دیالکتیک امر محلی و

129 (. نتایج ارائه شده : امر جهانی شکل میگیرد و بیشتر افراد مجبورند از میان مجموعه انتخابها چیزهایی را گزینش کنند)گیدنز، 1385

3( و جدول معناداری شماره) 5( برای سبک زندگی سنتی در رابطه با گروه مرجع عضویت و (،) مربوط به فرضیه اول در جدول توافقی ) 2

خودی در ردیف های اول نشان می دهد که دانشجویانی که سبک زندگی سنتی بالایی دارند، بیشتر گروه مرجع عضویت و خودی را انتخاب

می کنند. درواقع افرادی که از سبک های زندگی سنتی پیروی می کنند بیشتر انتخاب های آنها در جهت پیروی از نمادها و الگوهایی که

خاص یک مکتب ایدئولوژی خاصی است به وسیله ی رهبران فکری و تشریحی این مکاتب در سطح پیروان این مکاتب تبیین می گردد.

برای مثال کسی که متکی به دین خاصی است و در چارچوب دستورات و مناسک آن دین خاص رفتار می کند به تبع سبک زندگی وی

غیرشخصی تر و متاثر از دستورات خارج از حوزه شخصی فرد است در نتیجه انتخاب مرتبط با سبک زندگی چنین شخصی بیشتر از بیرون و

توسط دیگران مهم تعمیم پیدا می کند. با توجه به جدول ) 2( و ) 5( مشخص شد دانشجویانی که سنتی می اندیشند و رفتار می کنند

بیشتر انتخاب های آنها توسط دیگران مهم در قالب یک ایدئولوژی فکری و هنجاری خاصی در اذهان اجتماعی آنها چه به صورت آگاهانه و

چه ناآگاهانه درونی سازی شده و در نتیجه بیشتر آنها می توانند پیرو باشند تا رهبر، زیرا نهادینه کردن یک مکتب فکری و هنجاری در یک

شخص در عمل برای افراد انگشت شماری اتفاق می افتد. همه نمی توانند امام و قائد باشند، در نتیجه این قشر از دانشجویان با توجه به نوع

سبک زندگی شان که مرتبط با دیگران مهمی است که با ارزشها و رفتارهای فرهنگی آنها آشنا هستند و با آنها زندگی کرده اند و خود را با

این دیگران مهم نام گذاری می کنند) نام های مذهبی یا باستان که برای دختران و پسران ایرانی انتخاب می شود(، بیشتر تمایل به گروه

های عضویت و خودی)نظیر خانواده، معلمان و گروه های مذهبی و...( دارند که این نتایج می تواند با نظریه بوردیو در مورد نقش طبقات و

تاثیر میدان های اجتماعی و فرهنگی سنتی افراد در انتخاب گروه های مرجع سنتی تبیین شود. همیشه انتخاب سبک زندگی صرفاً توسط

فرد صورت نمیگیرد، بلکه گاهی این گروههای اجتماعی یا فشارهای اقتصادی هستند که فرد را ناچار به گزینش میکنند. این فشار

در تعیین نوع نگرش، احساس و سلایق و ذائقه های فرهنگی و » پیر بوردیو « ساختارهای اجتماعی و نقش طبقه ی اجتماعی فرد به قول

اجتماعی فرد موثر می باشد، که به دنبال انتخاب های وی در حوزه ی مدیریت بدن، مصرف شیوه ی اوقات فراغت، الگوهای خرید و مصرف

کالاهای فرهنگی و... تعیین می کند. در این میان نقش زمینه های اجتماعی و ساختارهای اجتماعی می تواند در جهت نوع گزینش گروه

های مرجع سنتی )خانواده، دوستان و معلمان و...( باشد یا در جهت گروه های مدرن و... باشد. با توجه به نظریات گیدنز و تاکیدی بوردیو بر

این که انسان ها با توجه به زمینه ی طبقاتی خود و بهره گیری از انواع چهارگانه ی سرمایه ی انسانی ) اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و

نمادین( به نظر می رسد هرچه سهم فردیت جوان در دوران مدرن بیشتر شود به تبع هویت اجتماعی مدرن وی سبک زندگی وی مدرن تر

می شود و حتی در پاره ای از مواقع به سبک زندگی تلفیقی ) ترکیبی از سنت و مدرن( تبدیل شود که با توجه به نتایج میدانی این پژوهش

6( و ) 7( چنین امری محقق شده است که جوانان دانشجو با توجه به رویکرد خاص ترکیبی در بعضی از آنها ( ،)5( ،)4( ،)3( ،) در جداول) 2

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

)بخصوص دانشجویان سطوح تحصیلات تکمیلی( تمایل بیشتری دارند با چنین رویکرد و انتخاب ترکیبی بین عناصر و لوازمات اولیه و هویت

ساز اجتماعی سنت و مدرن بهره گیرند تا در نهایت این عناصر مثبت هویت ساز و نگرش ساز سنت و مدرنیسم را در قالب اشخاص و گروه

های مهم اجتماعی که چنین ته نشست هایی را یدک می کشند، بیابند و با سنجش سلایق، عقاید، نگرش ها و رفتار خود با این گروه ها به

نوعی برای تکامل شخصیت اجتماعی خود در جهان متغیر و حال به حال، از یک چارچوب الگویی منطقی و منعطف بهره گیرند. اینجاست

که بوردیو معتقد که سبک سیاق ترجیحات مربوط شناسایی نوع غذا می تواند تجلی سیستماتیک دستگاه عواملی مانند خط سیر اقتصادی،

خط سیر اجتماعی و خط سیر فرهنگی باشد؛ البته به علاوه معرف های موقعیت اشخاص در سلسله مراتب اقتصادی و اجتماعی )بوردیو،

3( و ) 5( هم نتایج نشان داده که جوانانی که در بند انتخاب های مدرن و روز جامعه هستند تمایل ( ،) 123 (. در مورد جدول ) 2 :1391

دارند از نمادها، لوازمات و امکانات فرهنگی و اجتماعی که تمایز بخش مدرن بودن شخص است پیروی کنند، چنین جوانانی عادات غذایی

خاصی چون خوردن فست فودهایی نظیر اسکن مرغ با بوقلمون، انواع پیتزا از جمله پیزای تارتالت، رفتن به کافی شاپ ها با دوستان و میل

انواع نوشیدنی های مدرن چون؛ اسموتی کیوی و موز، میلک شیک وانیلی، میلک شیک توت فرنگی، میلک شیک نسکافه، کافه گلاسه و

..داشته و ذائقه ی فرهنگی آنها حضور در مکان های فرهنگی چون خانه ی تئاتر، نمایشگاه های نقاشی، خوشنویسی و کتاب، و بخش

مدیریت بدن به زیبایی چهره و صورت بخصوص جراحی پلاستیک و بینی اهمیت می دهند و ذائقه ی خرید آنها بیشتر بر روی مدگرایی و

زیبایی و چشم نوازی کالاها محدود می شود. در این قشر از دانشجویان گروه های مرجع بیشتر غیر عضویت و غیر خودی هستند) نظیر

هنرپیشه ها و ورزشکاران خارجی و الگوهای مرجع رسانه ای( از نمادها و الگوهایی که مرتبط به حوزه ی خودی و عضویت باشد به نوعی چه

به صورت عملی و چه به صورت نگرشی و فکری گریزان هستند. که نتایج میدانی در قالب جداول ) 2( و ) 3( و ) 6( موید این نتیجه است. و

نهایتاً در زمینه ی دانشجویانی که از سبک های زندگی تلفیقی)سنتی-مدرن( تبعیت می کنند، نوعی هماهنگی و همسازی ظریف بین

مولفه های سبک زندگی سنتی و مدرن مشاهده می شود که می توان با توجه به نتایج فرضیه ی اول و دوم این تحقیق ارتباطی تنگاتنگ با

گروه های مرجع داخلی و خارجی )ترکیبی( داشته که با توجه به جداول ) 4( و ) 7( تایید شود، یعنی دانشجویانی که سبک زندگی تلفیقی

دارند در انتخاب نوع گروه مرجع بیشتر دوست دارند از منابع ارزشی و هنجاری مرتبط با گروه های اجتماعی بومی و غیر بومی به شیوه ای

هوشمندانه بهره گیرند. در مجموع می توان گفت نوع سبک زندگی )سنتی، مدرن و تلفیقی( تاثیر معناداری بر روی نوع انتخاب گروه مرجع

)در ابعاد عضویت- غیر عضویت، خودی- غیر خودی و ترکیبی( دانشجویان در دانشگاه رازی کرمانشاه داشته است. نتایج به دست آمده در

این تحقیق با پژوهش های )شفرز 1383 ؛ جفری میلم 1998 ؛ اسپینگ 2013 ؛ مرتن 1968 ؛ هزار جریبی و آقابیگی کلاکی 1390 ؛ خواجه وند

و سروش 1393 ؛ رفعت جاه 2007 ؛ منطقی 1377 ؛ انتظاری 1386 ؛ حمزه ای و دیگران 1389 ؛ چابکی 1393 ؛ غیور باغبانی و اصغرپور ماسوله

1391 (. می تواند در بعضی جنبه ها هماهنگی داشته باشد.در پایان باید گفت جوانان دانشجو در عصری به سر می برند که علاوه بر تاثیر

) پذیری از منابع هنجاری و الگویی متنوع که یکی از ویژگی های اصلی جامعه ی اطلاعاتی و شبکه ای کنونی به عقیده ی کاستلز) 1998

است، به دنبال حضور در محیط های ارتباطی و مجازی متنوعی شاخصه های سبک های زندگی آنها از شکل سنتی، ثابت و مشابهت یافته

به سطح مدرن، متنوع و ترکیبی تغییر شکل یافته است که نتایج میدانی حاصل از جداول ) 2( تا ) 7( موید این نتیجه بوده و توسط نظریات

مرتن 1968 ؛ بوردیو 1390 و فستینگر 1954 و نیوکامب 1974 ، تبیین نظری می گردد.

مراجع

-انتظاری، اردشیر )علی(. 1386 . عوامل گرایش به گروههای مرجع غیر بومی: مطالعه ای در مورد کاربران ایرانی اینترنت. رساله دکتری. به

راهنمایی محمد حسین پناهی، دانشگاه علامه طباطبایی.

-ایمان،م، و مرحمتی،ن. 1393 . تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شیراز، جامعه شناسی کاربردی،

.1- سال 25 ،شماره پیاپی 55 ، شماره سوم،ص 20

-بوردیو،پیر.) 1390 (. تمایز. ترجمه دکتر چاوشیان. چاپ اول.تهران: نشر ثالث.

-بوردیو،پیر.) 1391 (. تمایز. ترجمه دکتر چاوشیان. چاپ دوم.تهران: نشر ثالث.

9- مجله علمی پژوهش درعلوم انسانی ومطالعات اجتماعی، شماره 1 ، تابستان 1396 ، ص 20

http://www.jhss.ir

چابکی، ام البنین. - 1393 . رابطه تعامل با گروه های مرجع و تغییر نگرش سیاسی دانشجویان دانشگاه تهران با تاکید بر تفاوت های

جنسیتی. شریه زن در توسعه و سیاست، دوره 12 ، شماره 1 ،بهار.صص 57 - 74 .

حمزه ای ، محمد رضا . و دیگران. - 1389 . تعیین تفاوت های جنسیتی در گرایش جوانان به گروه های مرجع. علوم اجتماعی؛زن در توسعه و

سیاست.شماره 31 .

خواجه نوری، بیژن و سروش، مریم.) - 1393 (. " استفاده از رسانه ها، سبک زندگی و کیفیت زندگی جوانان شیراز". مجله علوم اجتماعی

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، پاییز و زمستان 1393 . صص 25 - 49 .

ذوالفقاری، ابوالفضل، و صوفی زاده، گلی. - 1392 . مطالعه گروه های مرجع زنان جوان در شهر ایلام. جامعه شناسی کاربردی. اصفهان:

دانشگاه اصفهان، دوره 24 ،ص 3 .

شفرز،ب.) - 1383 (.مبانی جامعه شناسی جوانان.کرامت ا... راسخ.تهران : نشر نی.

غیور باغبانی،سیده زینب.و اصغرپور ماسوله،احمد رضا. - 1392 .عوامل موثر بر اولویت بندی گروه های مرجع جوانان.مجموعه مقالات تحولات

سبک زندگی .تهران:ئیساء.جلد 2 .چاپ اول.

فاضلی، م. ) - 1382 (. مصرف و سبک زندگی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

فرهنگ عمومی ) - 1383 (. " جوانان و گروه مرجع" فصلنامه فرهنگ عمومی. شماره 38 .صص 2 - 3 .

گیدنز، آنتونی) - 1382 (. تجّدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.

گیدنز، آنتونی.) - 1378 (. پیامدهای مدرنیت. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.

گیدنز، آنتونی.) - 1385 (. جامعهشناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

منطقی، مرتضی. - 1377 . تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ایران )راز گل سرخ(. وزارت فرهنگ و ارشاد

اسلامی. مرکز پژوهشهای بنیادی.

هزار جریبی،جعفر، و آقابیگی کلاکی، محمد. - 1390 . عوامل موثر بر گزینش گروه مرجع در بین دانشجویان؛ مطالعه جامعه شناختی تغییر

گروه مرجع در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و صنعتی. فصلنامه علوم اجتماعی. پاییز، شماره 54 ، ص 51 - 97 .

-Bourdieu, Pierre. (1997).and loci Wacquant, E.Ds. An Invitation to Reflexive sociology (Chicago: university of Chicago press). Bourdieu, Pierre. (1984).Distinction: A social critique of the Judgement of Taste (Cambridge, M a: Harvard university press).

-Castells, M. J. Miller. (1998). "The Age of Migration", Second Edition, London: Macmillan. -Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). “Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoretical Essay, Information Research, Vol.6, No.3. -Edginton, Christopher. (2006). "Word Leisure: Enhancing Quality of life" international Journal of Applied Sports Sciences.Vol.18.No.2.pp108-120.

-Kelley, Harold H. (1952). "Two Functions of Reference Groups." In Readings in Social Psychology, edited by G.E. Swanson, M. Newcomb and E.L. Maccoby. New York: Henry Holt. -Kevin S. Spink, Alyson J. Crozier, Blair Robinson. (2013).” Examining the relationship between descriptive norms and perceived effort in adolescent athletes: Effects of different reference groups” Psychology of Sport and Exercise 14 (2013) 813 e 818. -Milem, J.F. (1998). “Attitude Change in College Students; Examining the Effect of College Peer Groups and Faculty Normative Groups, “ The Journal of Higher Education, Vol.69, No.2, Mar- Apr 1998, Ohio State University Press, PP 117-140.

-RafatJah, Maryam. (2007). Women’s Human Identity in the Challenge of Fashion and Mode, Journal of Women Strategic Studies, Vol. 9, No. 38, PP:135-171. [In Persian] Selassie, Tehran: Elemi Publication. [In Persian]. -Requena, Felix. (2003). "Social Capital, satisfaction and Quality of life in the work place". Social Indicators Research, Vol.61.No.3.pp331-360. -Schwartz, S.H. & Sagive, L. (1995). "Identifying Cultural- specifics in the content and structure of values". Journal cross- cultural psychology. Vol.126, No.